*********************

    Po zakończeniu wojny, w grudniu 1946 roku, ryccy strażacy zorganizowali opłatek wigilijny, na który zaprosili miejscowych milicjantów, a także księdza ŁYSANOWICZA. Ponieważ wśród zaproszonych miał być również  jeden z największych i najokrutniejszych "utrwalaczy władzy ludowej", komendant posterunku milicji w Rykach ZYCH Wincenty, WiN postanowiło skorzystać z okazji i za jego działalność zlikwidować go. Niestety akcja się nie powiodła. Zginęli mylnie rozpoznani milicjanci.
                 „ Na wigilię w remizie strażackiej na zaproszenie udał się komendant MO i dwóch                          milicjantów, poza tym było zaproszonych ponad 100 osób z miasta. Na początku kolacji,
            w trakcie dzielenia się opłatkiem wpadło na salę dwóch młodych ludzi z pistoletami w ręku,                którzy krzyknęli ręce do góry, następnie oddali kilka strzałów w kierunku milicjantów kładąc               Sowę Edwarda trupem na miejscu. Po oddaniu strzałów natychmiast zbiegli.”1

     Jeszcze dzisiaj słyszy się głosy oburzenia, że był to bandycki napad na niewinnych ludzi, którzy zebrali się, aby świętować Boże Narodzenie. Że się zebrali - to prawda. Jak "niewinny" był komendant milicji w Rykach ZYCH, to już nikt nie wie i nikogo to nie interesuje. O jego zbrodniach polecam przeczytać  książki p. dra SULEJA. Nikt inny jak dr SULEJ tych faktów jeszcze tak dobrze nie udokumentował.
     A już niedługo po tym wydarzeniu:
               „14 i 15 stycznia, a więc zaledwie trzy tygodnie później, w tej samej Sali, gdzie ryccy                       strażacy i milicjanci wraz z proboszczem oraz miejscową: elitą: siedzieli przy wieczerzy                      wigilijnej, odbył się komunistyczny proces pokazowy 10 żołnierzy WiN.” 2

    W latach 50. w Domu Strażaka odbywała większość zabaw tanecznych. Tak organizowane przez strażaków, ale i inne, jak na przykład szkolne zabawy "choinkowe". Najczęściej do tańca przygrywała nadworna orkiestra Wiktorka, to znaczy orkiestra  Wiktora JEŻEWSKIEGO z Julina. Sam pan Wiktor grał na saksofonie. Na perkusji, nadawał rytm kolega mojego ojca, "Hermek" czyli pan Hermenegild WIECZOREK z Młynek. Na skrzypcach grał pan PACEK, na akordeonie pan PRZYBYSZ. Wtedy podłoga była równa, a do siedzenia służyły zwykłe, gięte krzesełka lub drewniane ławy. Nad częścią sali, od strony ul. Warszawskiej, był balkon oparty na jednym słupie. Na niską scenę wchodziło się z obu stron  po drewnianych schodkach. Scenę zasłaniała czerwona kurtyna. Wejście do sali było od podwórza małymi drzwiami, a widzów wypuszczano  wielkimi  drzwiami z tej samej strony. 
    W Domu Strażaka szkoły ryckie wystawiały także i sztuki teatralne.

             Rok 1957. Szkolna "trupa" teatralna przed Domem Strażaka. Siedzą od prawej:
         Ewa ZAJACÓWNA, Andrzej BŁACHNIO, Olgierd "Dzidek" JAGIEŁŁO i Wojtek TURKOWSKI. Nad             nim w koronie, jego brat Paweł grający rolę króla.
         Za rynną po prawej stronie wchodziło się do starego kina.
 
    Pamiętam Rewizora i Pana Jowialskiego, reżyserowanych przez nauczyciela LO prof. ZAJĄCA. Na jednym ze szkolnych balów maskowych byłem osobiście przebrany za kwiat rumianku. Jeden z uczniów, tańczył w białych kalesonach, które miały imitować góralskie portki. Na górze na balkonie mieliśmy bufet. Kanapki
 i oranżada. Na salę sypało się confetti i rzucało serpentyny....

                                                          ***************

                                                   Dom Strażaka rok 1953.
   Nad wejściem napis KINO. Na górze jeszcze nie zatynkowany napis Dom Strażaka im. Józefa              PIŁSUDSKIEGO. Jest już syrena.

 
     Po tym jak w roku 1956  powstał powiat rycki, sala Domu Strażaka była miejscem różnego rodzaju sesji, powiatowych i miejskich rad narodowych. Moja mama pracowała w wydziale administracyjno - gospodarczym PRN i  zajmowała się techniczną stroną tych posiedzeń. A wyglądało to tak, że przyjeżdżał do naszego domu służbowym samochodem p. SAREPA, który cały czas wesoło pogwizdywał a później
p. STEFKO i odwozili nasze  paprotki do Domu Strażaka, jako dekoracje na długie stoły. Niestety po tym, jak mój ojciec, publicznie pozwolił sobie na głośną krytykę jednego z ryckich prezesów, mama straciła pracę i takim sposobem skończyły się moje jazdy z kwiatami służbową warszawą do Domu Strażaka.

    Oczywiście, jedną z głównych ról sali  widowiskowej Domu Strażaka była rola sali kinowej.
    Zaraz po wojnie za wstęp do kina płaciło się w naturaliach, na przykład.... jajkami. Później, kiedy pojawiły się już normalne bilety wstępu, sprzedawała je pani Stanisława ŁAGOWSKA w małej kasie pod schodami, którymi szło się na górę, na balkon i do kabiny projekcyjnej. Na długo przed seansem, przed kasą, depcząc sobie po nogach, ustawiały się nie kolejki, ale bez żadnego ładu ani składu tłumy młodzieży. Pani Stasia często bardzo się tym bałaganem denerwowała. Jeżeli już udało się zdobyć bilet,
to w drzwiach kasował go pan DĄBROWSKI, czasami jego żona, pani DĄBROWSKA, wpuszczając szczęśliwców na salę kinową.
     A potem w biegu zajmowało się te najlepsze miejsca, bo nie było jeszcze ich numeracji. To znaczy, koło słupa lub w ostatnim rzędzie. Ostatni rząd był najlepszy, bo w czasie seansu można było sobie siąść na oparciu krzesła, co nie było mile widziane przez obsługę kina. A już w ogóle najlepszym miejscem był balkon. Tam niestety nie każdy mógł się dostać. Seanse zaczynały się o 17 i o 19. Najpierw oczywiście wyświetlano PKF, która mimo propagandy, ukazywała nam trochę świata zewnętrznego. Po kronice mała przerwa i... film. Czasami, kiedy już odbywała się projekcja filmu, można było dostać się po cichu na balkon, bez biletu. Aparaturę filmową obsługiwał pan CZERSKI, później w latach 60. Henio KAŁASKA.

    Jednym z pierwszych filmów, jaki widziałem w ryckim kinie była francuska komedia filmowa z 1953 roku " Wakacje pana Hulot " (fr. Les Vacances de Monsieur Hulot ) – w reżyserii Jacquesa TATIE. Drugim filmem, który dobrze zapamiętałem, to słowacki wojenny film "Bunt kapitana" z 1959 roku. 

                     

                                 Popiersie Marszałka Józefa PIŁSUDSKIEGO przed kinem RENESANS odsłonięto                              staraniem strażaka - weterana pana Eugeniusza ZAJĄCA