Józef  WALCZAK 1899 - 1944

     Urodził się w folwarku w Rykach 31 grudnia 1899 roku jako syn Marianny z domu MAKOWSKIEJ, córki Ignacego i Marianny z domu ŁUKASIK i Adama Walczaków. W 1918 roku został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. Brał udział w rozbrajaniu Niemców w Rykach i odwoził zdobytą broń do Dęblina, którą następnie uzbrojono kompanie POW. W listopadzie 1918 roku zgłosił się do Obozu Ćwiczebnego
w Nowej Jabłonnej (później zmienionej na Legionowo), gdzie głównie z ochotników POW formowano regularne bataliony piechoty. W marcu 1919 roku z II batalionu Jabłonna zorganizowano kadrę 6 Pułku Piechoty a w miesiąc później (Wielkanoc) pułk ten brał już udział w walkach o Wilno.

     

 Rok 1920.Nad pasem krzyż za zdobycie Wilna, ustanowiony przez gen. Rydza - Śmigłego za udział w wyzwoleniu Wilna od bolszewików w 1919 roku.

Józef WALCZAK uczestniczył w całej kampanii przeciw bolszewickiej w latach 1918-1921. Zawieszenie broni zastało go pod Gródkiem Siemkowskim.
    Po zakończeniu działań  wojennych, wiosną 1923 roku 6 Pułk Piechoty Legionów przesunął się do Wilna, do koszar na Antokolu.
    W roku 1924 chor. Walczak w Podgórzu koło Torunia zawarł związek małżeński ze Stanisławą Szaładzińską c. Jana i Anieli z domu Swobodzińskiej. Mieli troje dzieci: Irenę (później Śmietankową), Sabinę (później Nodżakową) i syna Zygmunta .
    Jako doskonały strzelec Józef WALCZAK zostaje wysłany na szkolenie specjalizujace do Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu. Został strzelcem wyborowym na XI Narodowych zawodach Strzeleckich
w Wilnie w 1936 roku. W latach 30-tych był prezesem kasyna oficerskiego pułku.

                                                            Antokol 1938.Kadra 6 Pułku Legionów
Siedzą od lewej: st. sierż Marcin FILIPIAK, chor. Władysław CIEŚLA, mjr. Leopold JAKSA, st. sierż. Alfred MIKE,
st. sierż. Franciszek GÓRKA, chor. Józef WALCZAK. Stoja od lewej: sierż. Stanisław TOMASZEWICZ, kpr. Adam MARCHEWKA, kpr. Adolf GRZESIUŁA, sierż. Tadeusz PARASKIEWICZ, st. sierż. Bolesław GAWILICKI.

  6 Pułk Piechoty Legionów wziął udział w dramatycznych wydarzeniach 1926 roku. Na wezwanie marszałka Piłsudskiego pułk wyruszył z Wilna do Warszawy ale do stolicy przybył już kiedy walki się skończyły. Przywiązanie pułku do osoby marszałka znalazło swój wyraz przez nadanie mu w 1938 roku nazwy : ”6 Pułk Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego”.

                                  

                                               Na obozie wojskowym  nad jeziorem Narocz dn.8.VIII.1939 r.
   
30 sierpnia 1939 roku rozpoczęła się mobilizacja i pułk wyruszył na front 29 sierpnia. W czasie działań wojennych wchodził w skład Grupy Operacyjnej "Wyszków". Walczył pod Wyszkowem, Kałuszynem, Stoczkiem. Ostatnie boje stoczył w rejonie Tarnawatki i Antoniówki. Tam też wraz z innymi jednostkami skapitulował. Żołnierze dostali się do niewoli. Chor.WALCZAKOWI udało się wkrótce zbiec i przedostać się do Wilna.

    W latach 1941-1944 był w szeregach ZWZ a następnie w AK na wileńszczyźnie.

Chor. Józef WALCZAK zmarł po operacji w szpitalu na Antokolu 28 stycznia 1944 roku.  Pochowany jest na antokolskim cmentarzu wojskowym w kwaterze nr 12 żołnierzy polskich.

     

Grób chor.Józefa WALCZAKA .Nekrolog z wileńskiej gazety

    Po zakończeniu wojny, w maju 1945 roku jego żona Stanisława z dwiema córkami przyjechały jako repatriantki do Polski. Syn Zygmunt nie wrócił jeszcze z wojny. Jakiś czas przebywały w Etapowym Punkcie Repatriacyjnym w Tomaszowie Mazowieckim. Następnie, dzięki pomocy rodziny z Ryk osiedliły się na stałe
 w rodzinnym mieście ich ojca i męża.

    W 2004 roku chor.  Józef WALCZAK decyzja Prezydenta został pośmiertnie awansowany do stopnia podporucznika rezerwy Wojska Polskiego. 

" Przechodniu,powiedz Polsce,tu leżym,jej syny,prawom jej posłuszni do ostatniej godziny".

    Tradycja walki o wolność ojczyzny przechodzi z ojca na syna. Syn Zygmunt służył w II Samodzielnym Batalionie Łączności przy II Armii WP i brał udział w walkach o Berlin. Po wojnie zamieszkał w Warszawie gdzie zmarł 5 maja 2014 roku. Jako porucznik rezerwy pochowany był  z honorami wojskowymi
w asyście kompanii honorowej garnizonu warszawskiego.

O wielkich zasługach i poświęceniu w walce o wyzwolenie Ojczyzny świadczą  przyznane ojcu i synowi odznaczenia: 

                         

Odznaczenia ojca ppor.rez. Jozefa WALCZAKA         i syna por.rez. Zygmunta WALCZAKA

---

Serdecznie dziękuję wnukom Józefa WALCZAKA:p.Włodzimierzowi WALCZAKOWI za udostępnienie
zdjęć i informacji oraz Jackowi i Hannie NODŻAKOM  za pomoc przy gromadzeniu materiałów.
AC