Feliks
Jurkowski (1900-1978) Urodził się we wsi Kopcie gm. Grębków jako syn
leśniczego Antoniego Jurkowskiego i Florentyny z domu Miszczak.Kontynuując
rodzinną tradycję skończył szkołę leśną. Brał udział w wojnie obronnej 1939 w stopniu chorążego rezerwy w 9 Pułku Artylerii Ciężkiej (II RP) jako sanitariusz w Polowym Szpitalu Weterynaryjnym Nr 91 we Włodawie. 21 września 1939 roku dostał się do niewoli sowieckiej we Włodzimierzu Wołyńskim. Już 26 października wywieziono go wraz z 1900 innymi polskimi żołnierzami do Jeleno – karakubskiego jenieckiego obozu pracy przymusowej. Obóz ten pracował na potrzeby kopalń żelaza i wapienia ze zjednoczenia „Nikopol-Marganiec” na Ukrainie podległego Ludowemu Komisariatowi Metalurgii Żelaza. W maju 1940 roku zostaje przeniesiony do Republiki Komi, do systemu łagrów tzw. Północnego Obozu Kolejowego "Siewżełdorłag" rozmieszczonych w dorzeczu Peczory. Jeńcy budowali tam linię kolejową północno-pieczorskiej Magistrali Kotłas-Workuta. Mrozy dochodziły do -50°C, a w nocy nawet do -60°C, Żołnierze ciężko pracowali przy budowie torów kolejowych a także i przy karczowaniu lasów Syberii. Układem Sikorski-Majski podpisanym 30 lipca 1941, Związek Socjalistycznych Republik Rad zobowiazał się udzielić amnestii:" wszystkim obywatelom polskim, którzy są
obecnie pozbawieni swobody na terytorium Związku Socjalistycznych Republik Rad
bądź jako jeńcy wojenni, bądź z innych odpowiednich powodów“.
Irak.3 stycznia 1943. Jego pułk przegrupowany zostaje przez Iran i Irak do południowej Palestyny F.Jurkowski stoi drugi z prawej 21 lipca 1943 rozkazem Naczelnego Wodza wydzielono z Armii Polskiej na Wschodzie 2 Korpus Polski, którego dowódcą został gen. dyw. Władysław Anders. Jurkowski zostaje wcielony do formowanego 3 Karpackiego Pułku Artylerii Lekkiej, wchodzącym w skład 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na przełomie 1943 i 1944 roku Dywizja została przetransportowana do Włoch. Bierze udział w bitwie pod Monte Cassino. W czasie bitwy chor. Feliks Jurkowski został ranny. Po zakończeniu wojny 3 Dywizja Strzelców
Karpackich pozostała na terenie Włoch wraz z całym korpusem w składzie wojsk
okupacyjnych. We wrześniu 1947 roku została przeniesiona na teren Wielkiej Brytanii i tam zdemobilizowana.
Różnie potoczyły się losy „Andersowców” po zakończeniu wojny. Ci, którzy powrócili do kraju przez lata byli prześladowani przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa. Traktowani jak obywatele drugiej kategorii. Zamiast dowodów szacunku zaznali poniżenia i niedostatku. Często biedy. Chor. Feliks Jurkowski wrócił do Polski w 1947 roku. Wrócił do Ryk. Znalazł jakoś zatrudnienie w miejscowym Państwowym Gospodarstwie Rolnym, gdzie pracował aż do przejścia na emeryturę w 1965 roku.Ci,którzy chodzili po mleko do pegerowskiej obory, pamiętają pana Feliksa. Zawsze spokojny, zamyślony,palący papierosa w „ fifce”. Wydawał mleko. Czasami, kiedy musieliśmy trochę poczekać, dorośli prosili pana Jurkowskiego: ”Panie Jurkowski, cyknij pan coś ze świata”. I płynęła opowieść .....a my, dzieci, słuchaliśmy z otwartymi ustami o gajach pomarańczowych i o tym jak to było w szerokim świecie w czasie wielkiej wojny. Feliks Jurkowski został odznaczony brytyjskim medalem The 1939-1945 Star (Gwiazda za Wojnę 1939-1945) Serdecznie dziękuje p.H. Klebanowej i M. Klebanowi za udostępnienie zdjęć i dokumentów oraz p.dr R. Ciechanowi za okazaną pomoc. |