Moje miasto Ryki‎ > ‎Galeria‎ > ‎Ludzie‎ > ‎

Przez "nieludzką ziemię" do Monte Cassino.

 Feliks Jurkowski (1900-1978)  
                                       
  

   




     Urodził się  we wsi Kopcie gm. Grębków jako syn leśniczego Antoniego Jurkowskiego i Florentyny
 z domu Miszczak. Kontynuując rodzinną tradycję skończył szkołę leśną.
   Brał  udział w  wojnie obronnej 1939 w stopniu chorążego rezerwy w 9 Pułku Artylerii Ciężkiej (II RP) jako sanitariusz w Polowym Szpitalu Weterynaryjnym Nr 91 we Włodawie. 21 września 1939 roku dostał się do niewoli sowieckiej we Włodzimierzu Wołyńskim. Już 26 października wywieziono go wraz z 1900 innymi polskimi  żołnierzami do  Jeleno – karakubskiego jenieckiego obozu pracy przymusowej. Obóz ten pracował  na potrzeby kopalń żelaza i wapienia ze zjednoczenia „Nikopol - Marganiec” na Ukrainie podległego Ludowemu Komisariatowi Metalurgii Żelaza. W maju 1940 roku zostaje przeniesiony do Republiki Komi, do systemu łagrów tzw. Północnego Obozu Kolejowego "Siewżełdorłag" rozmieszczonych w dorzeczu Peczory. Jeńcy budowali tam linię kolejową północno - pieczorskiej Magistrali Kotłas-Workuta. Mrozy dochodziły do -50°C, a w nocy nawet do -60°C, Żołnierze ciężko pracowali przy budowie torów kolejowych  a także i przy karczowaniu lasów Syberii.

    Układem Sikorski - Majski podpisanym 30 lipca 1941, Związek Socjalistycznych Republik Rad
zobowiązał się udzielić amnestii:" wszystkim obywatelom polskim, którzy są obecnie pozbawieni swobody
 na terytorium Związku Socjalistycznych Republik Rad bądź jako jeńcy wojenni, bądź z innych odpowiednich powodów“.
W lipcu 1941 roku Feliks Jurkowski zostaje wysłany transportem ze stacji Uchta do jużskiego obozu przejściowego  w Juży w obwodzie iwanowskim. Przechodzi komisję rekrutacyjną i na początku września odesłany zostaje do ośrodka formowania Armii Polskiej w miejscowości Tatiszczewo. 5 września wstępuje
 do powstającej Armii Polskiej.


 

                                                                                    Irak.3 stycznia 1943.

                          Jego pułk przegrupowany zostaje przez Iran i Irak  do południowej Palestyny 


                             

                                                                               F. Jurkowski stoi drugi z prawej

    21 lipca 1943 rozkazem Naczelnego Wodza wydzielono z Armii Polskiej na Wschodzie 2 Korpus Polski, którego dowódcą  został gen. dyw. Władysław Anders. Jurkowski  zostaje wcielony do formowanego
  3 Karpackiego  Pułku Artylerii Lekkiej, wchodzącym w skład 3 Dywizji Strzelców Karpackich.

                            

    Na przełomie 1943 i 1944 roku Dywizja została przetransportowana do Włoch. Bierze udział w bitwie pod Monte Cassino. W czasie bitwy chor. Feliks Jurkowski został ranny.              
     Po zakończeniu wojny 3 Dywizja Strzelców Karpackich pozostała na terenie Włoch wraz z całym korpusem w składzie wojsk okupacyjnych. We wrześniu 1947 roku została przeniesiona na teren Wielkiej Brytanii i tam zdemobilizowana.


                                      

                       


 Różnie potoczyły się losy „andersowców” po zakończeniu wojny. Ci, którzy powrócili do kraju przez lata byli prześladowani przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa. Traktowani jak obywatele drugiej kategorii. Zamiast dowodów szacunku zaznali poniżenia i niedostatku. Często biedy.

    Chor. Feliks Jurkowski wrócił do Polski w 1947 roku. Wrócił do Ryk. Znalazł jakoś zatrudnienie
w miejscowym Państwowym Gospodarstwie Rolnym, gdzie pracował aż do przejścia na emeryturę w 1965 roku. Ci, którzy chodzili po mleko do pegerowskiej obory, pamiętają pana Feliksa. Zawsze spokojny, zamyślony, papierosa w „ fifce”. Wydawał mleko. Czasami, kiedy musieliśmy trochę poczekać, dorośli prosili pana Jurkowskiego: ”Panie Jurkowski, cyknij pan coś ze świata”. I płynęła opowieść  a  my, dzieci, słuchaliśmy z otwartymi ustami o gajach pomarańczowych i o tym jak to było w szerokim świecie w czasie wielkiej wojny.

Feliks Jurkowski został odznaczony brytyjskim medalem The 1939-1945 Star (Gwiazda za Wojnę 1939-1945)

 Serdecznie dziękuje p. H. Klebanowej i M. Klebanowi za udostępnienie zdjęć i dokumentów oraz
    p. dr R. Ciechanowi za okazaną pomoc.

       
Comments