Jesienią 1942 r.w przyległym do Zagórek lesie ” Białkowszczyzna” (kolonia Kośmin) żandarmi niemieccy wykryli miejsce,gdzie ukrywało się 8 Żydów.Od wrzuconych do środka ziemianki granatów zginęło na miejscu pięć osób ,a trzem pozostałym  udało się zbiec.

Młodego chłopca Jankiela (podobno rodzina miała wiatrak w Strzyżowicach) i dziewczynę-prawdopodobnie była to jego narzeczona-przygarnęła rodzina Machulów z Kolonii Cezaryn.Przygotowaniem i dostarczaniem dla nich  jedzenia zajmowały się  żona Machula Feliksa i ich 15-letnia córka Teodora. W urządzonej w  stodole ziemiance Żydzi przetrwali do lata następnego roku.

Zabudowania Machulów

Rano 3 czerwca 1942  Jankiel Kiwa poszedł do Strzyżowic ,gdzie uprzednio mieszkał i miał  wiatrak.Natknął się  na grupę żandarmów z Dęblina,którzy go natychmiast schwytali,skrępowali sznurem  i strasznym  biciem zmusili do przyznania ,gdzie się ukrywa.Kilku żandarmów udało się do gospodarstwa Jana Machula na Kolonii Cezaryn .Żona gospodarza,Feliksa Machul zauważyła zbliżających się hitlerowców i skryła się w zbożu.

Niemcy dokonali szczegółowej rewizji. Szukali żony Machula.Następnie  odjechali zabierając Jana Machula,Jankiela i ukrywająca się Żydówkę.Kiedy dojechali do pobliskiego skrzyżowania polnych dróg ,dało się słyszeć strzały.Wkrótce pobiegła tam córka Machulów Teodora i zobaczyła na polu Wiaków zatrzelonego ojca ,Jankiela i Żydówkę.

Jana Machula pochowano na cmentarzu w Parafiance.Zastrzelona Żydówka i  Jankiel zostali zakopani  na miejscu egzekucji  obok rowu, przy skrzyżowaniu polnych dróg.

7  sierpnia roku 2000  Feliksie i Janowi  MACHULOM oraz ich córce Teodorze WOJEWODA zd.MACHUL został przyznany tytuł Sprawiedliwych wśród narodów świata

Grób  Sprawiedliwych na cmentarzu w Parafiance.Przechodzący nie widzą  o okolicznościach „tragicznej śmierci” Jana Machula.Może brakuje tabliczki, jaką widuję się na podobnych grobach, na której winno być wypisane złotymi literami: Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata

Miejsce upamiętnienia rodziny Machulów w Yad Vashem w Jerozolimie