 Sierżant Zenon Ksawery Owczarski (Pikulski Zenon) pseudonim. „Gzyms” urodził się 2 lipca 1923 roku w Rykach. Rodzicami byli Edmund Owczarski i Wanda z domu Kasprzycka. Gdy miał 5 lat w 1928 roku stracił ojca. Wychowywany razem z braćmi Zbigniewem i Edmundem przez matkę, ukończył w roku1936/1937 Siedmioklasową Publiczną Szkołę Powszechną Nr 1w Rykach. Wcześnie musiał podjąć pracę zarobkową, aby pomóc matce.  Do Armii Krajowej wstąpił w lutym 1943 roku i złożył
przysięgę przed Władysławem Antoszczakiem ps. „Szary”, przyjmując
pseudonim „Gzyms”.
W zaświadczeniu weryfikacyjnym podano daty przynależności - 06.1942-3.1944 Armia Krajowa PL Ryki’ 03.1944-04.1947 OP „Orlika” AK, ROAK, WIN.Początkowo zajmował się przenoszeniem tajnej korespondencji i prasy konspiracyjnej, brał także udział w akcjach sabotażowo-dywersyjnych min. uczestniczył w niszczeniu maszyn omłotowych w majątkach pod administracją niemiecką w Sarnach, Ułężu, Gończycach. W lutym 1944 roku został zdekonspirowany i wstąpił do oddziału partyzanckiego 1/15 p.p.”Wilków” AK pod dowództwem „Orlika” jako żołnierz-strzelec. W połowie lipca po podziale oddziału „Orlika” był w oddziale „Szarego”, później(1946r.)„Spokojnego”(Wacława Kuchnio). W partyzantce wykazał się odwagą i męstwem. W marcu 1944r. brał udział w ataku na posterunek żandarmerii i policji granatowej w Kocku. - 13 maja uczestniczył w ataku na Szkołę Hitler- Jugend w Brzozowej k. Sobieszyna przy szosie Ryki –Kock. - W czerwcu 1944r –udział w ataku na samochody niemieckie na trasie Lublin-Warszawa koło Korytnicy i Trojanowa. - W nocy z 26/27 czerwca brał udział w walce z Niemcami pod Paprotnią. - 14 lipca uczestniczył w uderzeniu na zespół majątków i obiektów należących do Ligenschlaftu w Kluczkowicach, gdzie znajdował się silny garnizon SS i Kozaków oraz szpital dla niemieckich rekonwalescentów. - 24 kwietnia 1945r. brał udział w ataku na Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Puławach. - 24 maja 1945r.- udział w bitwie w Lesie Stockim z połączonymi siłami NKWD UB i MO. - 25 lipca 1944r.brał udział w zajmowaniu Ryk, składnicy amunicji w Stawach i Dęblinie w ramach akcji „Burza”. Uczestniczył także w marszu na pomoc walczącej Warszawie. Podczas jednej z akcji został postrzelony z broni
maszynowej. Kula rozszarpała mu część twarzy i wyszła w tylnej części głowy w
okolicy ucha. Udało mu się wycofać, aby nie zostawiać śladów, połykał krew i
zdołał się ukryć na strychu obory, gdzie został odnaleziony. Sprowadzony lekarz
uratował mu życie, ale na założenie szwów było za późno i na twarzy pozostała
widoczna szrama. Wg amunicyjnego „Pumy”(Józefa Pobralskiego) tata
nazywany był później przez kolegów z oddziału „krzywą buzią”, ale nie było to
złośliwe, bo wszyscy szanowali „Gzymsa” za jego odwagę i męstwo.  Ujawnił się 1 kwietnia 1947roku w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Garwolinie, zdając 2 sztuki broni- Belgijkę 15 strzałowy kaliber 9mm i MP.  28 sierpnia 1947 roku w Woli Gułowskiej wziął ślub z
Janiną Piętochówną nauczycielką w Szkole Podstawowej
Jednoklasowej w Żurawcu. (niedaleko Woli Gułowskiej, pow. Łuków)Po
zamieszkaniu w Hordzieżce w 1948 r. zaczął pracować w tzw., Resztówce” majątku
dworskiego w Woli Okrzejskiej. W areszcie w Łukowie był torturowany w czasie przesłuchań, a w domu zniszczono meble. Po uwolnieniu zaczął pracować w Warszawskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych, zmieniając miejsce pracy wraz ze zmianą frontu robót Hordzieżka 1951 Po zwolnieniu z więzienia rozpoczął pracę w Warszawskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych,
zmieniając miejsce pracy wraz ze zmianą frontu robót przedsiębiorstwa.22.04.1967
r. zdobył tytuł mistrza w zawodzie bitumiarz nawierzchniowy Uchwałą
PKE powołanej przez Kuratora Okręgu Szkolnego miasta stołecznego Warszawy. Wraz
ze zmianą miejsca pracy, „szła” kontrola ze strony UB. Ostatni wpis w aktach
osobowych pochodzi z 3.09.1984r. majora rezerwy Wydziału „C” KWMO w Lublinie.
Zenon Owczarski dochował się trojga dzieci- córek
Marii i Barbary, syna Wojciecha oraz czterech wnuków- Marcina, Macieja,
Bartosza i Łukasza, Po jego śmierci urodziły się jeszcze dwie wnuczki- Anna i
Joanna. Odznaczenia:Krzyż Walecznych, Medal Wojska, Krzyż Armii Krajowej – zaświadczenie weryfikacyjne, pośmiertnie Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski -1.09.2008roku.   |
 |
|